یکی از ضروری‌ترین و مهم‌ترین اجزا در پروسه ساختمان‌سازی، میلگرد است. با استفاده از میلگرد می‌توان به افزایش مقاومت ساختمان در مقابل عوامل محیطی و همچنین پایداری آن در طول زمان کمک کرد. به طور کلی بیشترین ابعاد و طول برای میلگردهای موجود در بازار حدود 12 متر بوده، اما گاهی نیاز است در یک ساختمان از میلگردهایی با ارتفاع بیش از دوازده متر استفاده شود. اینجا است که اهمیت بحث اورلب میلگرد نمایان می‌شود.
یکی از چالش‌هایی که مخصوصاً در سال‌های اخیر و به دنبال ساخت‌وساز ساختمان‌های بلند و با ارتفاع زیاد پیش آمد، استفاده از میلگردها و کوتاه بودن سایز 12 متری آن‌ها است. در طول این زمان مهندسین و فعالان حوزه ساخت‌وساز روش‌های مختلفی برای استفاده و به هم چسباندن میلگردها به منظور ساخت ساختمان‌های بلند پیش گرفتند. یکی از محبوب‌ترین روش‌ها که نتایج مثبتی نسبت به نمونه‌های دیگر داشت، استفاده از روش اورلب و کشف کاربرد اورلب میلگرد بود.
برای دریافت قیمت میلگرد و مشاوره رایگان، و همچنین قیمت میلگرد آجدار، قیمت میلگرد ساده با کارشناسان ما تماس بگیرید.
اورلب میلگرد چیست؟
با توجه به سختی حمل‌ونقل و ساخت‌وساز، اکثر میلگردهای موجود در بازار با طولی حدود 12 متر ساخته می‌شوند. به همین منظور برای ساخت ساختمان‌های مرتفع و یا برج‌ها به میلگردهایی با ارتفاع بیشتر نیاز است. برای اتصال میلگردها به هم و نگه‌داری و حفظ استحکام آن‌ها از روش‌هایی استفاده می‌کنند که یکی از محبوب‌ترین این روش‌ها، اورلب میلگرد است.
این روش که به آن هم‌پوشانی طولی میلگرد نیز گفته می‌شود، در لغت به معنای کنار یا روی هم قرار دادن اتصالات و آرماتورهای میلگرد از طریق راه‌های گوناگون است. به طور کلی در این روش قسمت‌های انتهایی دو میلگرد طی محاسبات خاص با هم، هم‌پوشانی پیدا می‌کنند و به یک میلگرد با ارتفاع بیشتر تبدیل می‌شوند. به عنوان مثال برای ساخت سازه‌ای با حدود ارتفاع 50 متر نیاز دارید که پنج میلگرد را به هم متصل کنید. هم‌پوشانی میلگردها باید به گونه‌ای باشد که در نهایت طول پنجاه متر را فراهم آورد.
انواع اورلب میلگرد
اتصال میلگردها به هم و اورلب آن‌ها در دو روش کلی انجام می‌شود که شامل اورلب تماسی و اورلب غیر تماسی است. در اورلب تماسی برای افزایش طول آرماتور، میلگردها را به هم متصل می‌کنند. در روش اورلب غیر تماسی برای این افزایش طول، هیچ تماس مستقیمی بین دو میلگرد مشاهده نمی‌شود. هدف اصلی هر دو روش اتصال میلگردها به هم و افزایش طول آن‌ها است، اما روش‌های اجرا متفاوت‌اند.
به عنوان مثال در روش اورلب غیر تماسی از بتن‌ریزی و پر کردن فاصله میان میلگردها استفاده می‌کنند؛ اما در روش اورلب تماسی از تجهیزات مختلفی برای این اتصال استفاده خواهند کرد که پروسه آن طولانی و پیچیده‌تر است.
روش‌های اتصال اورلب در میلگرد
همان‌طور که در قسمت پیش اشاره داشتیم روش غیر تماسی اورلب ساده‌تر بوده و از طریق پر کردن فاصله بین دو میلگرد نظیر بتن‌ریزی انجام می‌شود؛ اما اورلب تماسی خود دارای انواع و روش‌های متفاوتی است که در این بخش بیشتر به آن اشاره می‌کنیم. به طور کلی یک اورلب تماسی از چهار طریق انجام می‌شود:
اتصال به وسیله جوشکاری
یکی از روش‌های اورلب تماسی استفاده از دستگاه‌های جوشکاری است. به طوری که دو میلگرد با هم جوش داده می‌شوند تا اتصال محکم و طولانی بین آن‌ها فراهم شود.
استفاده از سیم یا مفتول
یکی از متداول‌ترین و ساده‌ترین روش‌ها در اورلب تماسی استفاده از سیم یا مفتول برای اتصال دو یا چند میلگرد به همدیگر است. این کار باید پیش از مرحله بتن‌ریزی انجام شود تا امکان محاسبه دقیق اورلب و همچنین جابجایی و تغییر اتصال فراهم باشد.
جوش دادن
از دیگر روش‌ها برای اورلب میلگرد می‌توان به جوش دادن دو انتهای میله اشاره داشت. در صورتی که پروژه به تراکم بالای میلگرد نیاز داشته باشد و همچنین مجبور به در نظر گرفتن مباحث اقتصادی باشیم، روش جوشکاری قطعاً جزو مناسب‌ترین و بهترین انتخاب‌ها است.
در روش جوش دادن به ابزارها و مواد اولیه خاصی نیاز است و نمی‌توان از هر ابزار جوشکاری استفاده کرد، بلکه برای این نوع جوشکاری به ایجاد یک محیط الکتروشیمیایی و شبیه‌سازی دو انتهای میلگرد به الکترود نیاز است. بدین صورت که یک اختلاف پتانسیل بین دو انتهای میلگرد ایجاد می‌شود و با انتقال بار الکتریکی و تخلیه بار بین آن دو، فولادها ذوب شده و اتصال بسیار محکمی بین آن‌ها به وجود می‌آید، به شکلی که انگار دو میلگرد یک تکه هستند.
اتصال به روش مکانیکی
در نهایت آخرین روش برای اورلب تماسی روش جدید اتصال به طور مکانیکی است. بدین صورت که این روش برای اتصال میلگردهایی که قطری بیش از 20 میل دارند و در محل‌هایی نظیر تیر و دیوار و ستون استفاده می‌شوند، به کار می‌رود.
اورلب میلگرد چگونه محاسبه می‌شود؟
دو روش و فرمول برای محاسبه این طول اورلب وجود دارد. یک روش فرمول آیین‌نامه‌ای است که بر اساس عوامل مختلفی نظیر کشش و فشار و دیگر موارد و به طور کاملاً دقیق و علمی به دست آورده شده است. البته که استفاده از این فرمول نیاز به محاسبات زیاد و پیچیده‌ای دارد.
اما یک روش دیگر برای محاسبه این طول، استفاده از فرمول کارگاهی است. این فرمول توسط مهندسین و فعالان در زمینه میلگرد و فعالیت‌های ساخت‌وساز طراحی شده و عملاً یک فرمول تجربی به شمار می‌آید. استفاده از این فرمول بسیار راحت است، بدین صورت که طول اورلب هم‌پوشانی میلگردها باید حدود 50 الی 80 برابر قطر آن‌ها باشد، در نتیجه در این فرمول مهم‌ترین عامل اندازه‌گیری قطر میلگرد است. به عنوان مثال اگر قطر میله بالایی 20 میلی‌متر باشد، این عدد را در هشتاد یا پنجاه ضرب کرده و طول اورلب باید چیزی بین 100 الی 160 سانتی‌متر در نظر گرفته شود.
اورلب میلگرد فونداسیون
پایین‌ترین سطح یک ساختمان را فونداسیون گویند که این سطح به طور مستقیم با خاک در ارتباط است. فونداسیون وزن کلی سازه را بر روی خود حس می‌کند و از مهم‌ترین بخش‌ها در ساختمان‌سازی به شمار می‌آید. در نتیجه این قسمت باید از لحاظ مقاوم‌سازی و استحکام بسیار مورد توجه قرار گیرد. در قسمت فونداسیون میلگردها به طور افقی کنار هم قرار می‌گیرند تا آرماتور قابلیت تحمل فشار و نیروی بیشتر هنگام بتن‌ریزی را کسب کند. سازه‌های بزرگ نیاز به فونداسیون بزرگ‌تر دارند، در نتیجه اورلب میلگردهای فونداسیون را برای آن‌ها شاهد خواهیم بود. از آنجایی که فونداسیون این سازه‌ها وسیع‌تر است، نیاز داریم که دو تا چند شاخه از میلگرد را به طور افقی به یکدیگر متصل کنیم.
اورلب میلگرد ستون
یکی دیگر از بخش‌های بسیار مهم در یک سازه، ستون و بدنه آن است که استحکام آن، اثر بسیار خاصی بر روی دوام ساختمان دارد. بدنه ساختمان باید توسط میلگردها و به کمک روش هم‌پوشانی استحکام کافی را به دست آورد، در نتیجه برای اورلب میلگرد ستون نیاز به انجام محاسبات خاص است.
این محاسبات بر اساس استانداردهای آیین‌نامه بتن ایران و همچنین نرم‌افزارهای کامپیوتری انجام می‌شود و به کمک فرمول می‌توان اندازه هم‌پوشانی میلگردها را محاسبه کرد. در این روش میلگرد انتظار که خارج از بتن‌ریزی قرار گرفته، به کمک اورلب به میلگرد ستون بعدی متصل می‌شود. در این صورت می‌توان ارتفاع میله را تا میزان دلخواه افزایش داد.
اورلب میلگرد تیر
دیگر اورلب در سازه‌ها و پروژه‌های بزرگ، مربوط به بخش تیر است. فرمول و قوانینی که برای این اورلب در نظر گرفته می‌شود به طور کامل در آیین‌نامه بتن ایران توضیح داده شده است. داده‌های تجربی نشان می‌دهد که بهترین محل برای اورلب میلگرد تیر، یک سوم میانی دهانه بالایی و یک دوم میانی دهانه میلگرد پایینی است.
محل اورلب میلگرد کجاست؟
بسته به این که از کدام روش اورلب برای اتصال استفاده می‌شود و یا میلگرد در کدام قسمت از ساختمان نظیر فونداسیون، ستون یا تیر قرار است به کار رود، محل این اورلب متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال اورلب میلگرد ستون در قسمت میانه طول ستون انجام می‌شود و در محل‌های دیگر اجازه هم‌پوشانی و یا ایجاد وصله پوششی نخواهیم داشت.
نکات ضروری در اجرای اورلب میلگرد
در اجرای اورلب میلگرد به نکات خاصی باید توجه داشت. یکی از نکات این است که هرکدام از میلگردها را باید به طور جداگانه به کمک وصله پوششی به میلگرد دیگر متصل کرد و امکان اتصال گروهی میلگردها وجود ندارد. در این اتصال حتماً باید قطر میلگرد و محاسبات دقیقی که از پیش تعیین شده انجام شود و اورلب با محاسبات چشمی ممکن است استحکام و دوام خوبی نداشته باشد و برای سازه و پروژه خطرآفرین شود.
کلام آخر
میلگردها جزو اجزای بسیار مهم در سازه‌های ساختمانی به شمار می‌آیند که معمولاً طول آن‌ها در بازار 12 متر است، اما برای پروژه‌های مرتفع‌تر نیاز به اتصال میلگرد به همدیگر داریم که این اتصال با روشی نظیر اورلب میلگرد انجام خواهد شد.
سوالات متداول
۱- کاربرد اورلب میلگرد چیست؟
از اورلب برای اتصال میلگردها به طور طولی استفاده می‌کنند که برای ساخت سازه‌های مرتفع یا در قسمت فونداسیون یک سازه بزرگ به کار می‌رود.
۲- روش‌های مختلف اورلب به چه صورت است؟
به طور کلی اورلب به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود. در اورلب غیرمستقیم از بتن‌ریزی بین دو میله استفاده می‌شود و در روش مستقیم 4 راه مختلف برای کار وجود دارد.
۳- اورلب مستقیم با چه روش‌هایی امکان‌پذیر است؟
از جمله روش‌های اورلب مستقیم می‌توان به اتصال با سیم، اتصال به روش جوشکاری، اتصال مکانیکی و اتصال الکترودی اشاره داشت.
۴- روش محاسبه اورلب به چه صورت است؟
محاسبه اورلب به دو روش آیین‌نامه‌ای و تجربی انجام می‌شود. در روش تجربی اورلب را 50 تا 80 برابر قطر میلگرد در نظر می‌گیرند.
