آیا می‌دانید ورق استیل آجدار چیست و چه کاربردی دارد؟ ورق استیل آجدار (checker plate) نوعی ورق استیل ضخیم بوده که دارای قابلیت تحمل وزن بالا، شکل‌پذیری، اتصال با پیچ و مهره یا جوش به سایر سطوح است. این ورقها در صنعت تحت عناوین دیگری نظیر ورق شطرنجی، ورق کف‌سازی یا ورق برجسته نیز معروف هستند؛ صفحاتی که در یک طرف آنها طرح‌هایی همچون قطره اشک، الماس و سایر اشکال برجسته دیده شده و طرف دیگر آن کاملاً صاف و مسطح است.
عموماً در روش تولید ورق استیل آجدار از فولاد ضدزنگ و آلومینیوم استفاده میشود. این ورقها از جمله پرکاربردترین محصولات فلزی بوده و به عنوان ورق ضد سایش و ضد لغزش نیز کاربرد دارند. چنانچه علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیش‌تر پیرامون ورق استیل آجدار هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
برای دریافت قیمت ورق و مشاوره رایگان، و همچنین قیمت ورق آجدار، قیمت ورق گالوانیزه با کارشناسان ما تماس بگیرید.
فهرست
ورق استیل آجدار چیست
همان‌طور که گفته شد، ورق استیل آجدار تحت عناوین دیگری مثل ورق شطرنجی، کف‌سازی و ورق برجسته نیز شناخته میشود و در واقع نوعی ورق فلزی ساخته شده به روش نورد گرم بوده که در کل سطح خود دارای الگوی منظم و برجسته با هدف کاهش اصطکاک است. اشکال درج شده بر روی سطح این ورقها در مدل‌های متنوعی مثل بادام، قطره‌ای، لوزی، دایره‌ای، عدسی و… تولید میشوند. به طور معمول ورق استیل آجدار دارای سطحی براق و شفاف بوده و همچنین از میزان انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است. افزون بر این، طراحی و برجستگی سطح آن سبب افزایش استحکام مکانیکی این نوع از ورقها در مقایسه با ورقهای ساده میشود. اکنون که می‌دانیم ورق استیل آجدار چیست بهتر است برای درک بهتر هدف از ساخت این ورق، کاربردهای آن در صنعت را مورد بررسی قرار دهیم.
کاربرد و انواع ورق استیل چیست؟
ورقهای استیل آجدار با تکیه بر ویژگی‌های منحصربه‌فردی نظیر قابلیت ضد لغزش، ضد سایش و همچنین جذابیتی که دارند، در زندگی روزمره ما به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند. عموماً این ورقها در صنعت مهندسی و ساخت و ساز دارای الگوی منظمی بوده و به صورت گسترده برای ساخت پله، سکو و پیاده‌روها و همچنین در صنایع خودرو و کشاورزی کاربرد دارند. علاوه بر این، با در نظر گرفتن مفهوم «ورق استیل آجدار چیست» می‌توان از این محصولات در شرکت‌ها، مغازه‌ها، پله‌ها و راه‌های باریک نیز استفاده کرد. در کنار موارد مذکور، عمده‌ترین کاربرد ورق استیل آجدار تأمین امنیت و ایمنی کارگران است. همچنین از این محصول به عنوان یک عنصر دکوراسیون نیز بهره‌گیری میشود.
ورق آجدار نوعی ورق فلزی بوده که معمولاً دارای جنس آهنی، آلومینیومی، استیل و گالوانیزه است. البته علاوه بر جنس، این ورقها را می‌توان از لحاظ فابریک یا پرسی بودن نیز دسته‌بندی کرد.
ورق آجدار آلومینیومی
از جمله ویژگی‌های این ورق می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر خوردگی اشاره کرد. عملیات فرمینگ بر روی ورقهای آجدار آلومینیومی به اشکال فرمینگ کرکره، فرمینگ ذوزنقه و فرمینگ شادولاین صورت گرفته و به دو صورت شیت و رول بسته‌بندی و به بازار عرضه میشوند. برای کسب اطلاعات بیش‌تر پیرامون ورق آجدار آلومینیومی می‌توانید به بخش «معرفی ورق آجدار آلومینیومی» در همین راهنما مراجعه کنید.
ورق آجدار آهنی
ورقهای آجدار آهنی نوعی دیگر از ورقهای پرکاربرد در صنایع بوده که از جنس St37، St44 و St52 تولید میشوند.
ورق آجدار گالوانیزه
این نوع از ورقها به واسطه فلز روی پوشش داده شده و در برابر زنگ‌زدگی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. چنانچه متریال اولیه مصرفی برای تولید ورق آجدار، گالوانیزه باشد، اصطلاحاً به آن ورق آجدار گالوانیزه گفته شده و عموماً در محیط‌های مرطوب، محیط‌های دریایی همچون کف کشتی‌ها و سقف شیروانی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ورق استیل آجدار چیست
یکی از باکیفیت‌ترین و مرغوب‌ترین انواع استیل موجود در بازار، استیل 304 است که در تهیه ورق استیل آجدار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول به لطف بهره‌گیری از استیل 304 در برابر خوردگی مقاومت بالایی از خود نشان داده و امکان استفاده از آن در محیط‌های مرطوب و خورنده فراهم است.
ورق آجدار فابریک
در بررسی مفهوم «ورق استیل آجدار چیست» گفته شد که این محصولات را می‌توان از لحاظ جنس، به دو دسته فابریک و پرسی نیز تقسیم‌بندی کرد. در ورقهای فابریک یک لایه عاج به ورق اصلی افزوده میشود. در این محصولات لایه زیرین کاملاً صاف و صیقلی بوده و وزن بیش‌تری دارند.
ورق آجدار پرسی
در ورقهای پرسی، ورق کاملاً صاف بوده و بر روی آنها طرح‌هایی به واسطه پرس‌کاری و سنبه‌زنی ایجاد میشود. لایه زیرین این ورقها دارای خلل و فرج است. به دلیل خالی بودن پشت قسمت آجدار شده و به واسطه فشارهایی که در محیط کاری به ورق وارد میشود، ورق آجدار پرسی به مرور زمان دچار تغییر فرم شده و خاصیت اصطکاک آن کاهش پیدا می‌کند.
کاربرد ورق آجدار در صنایع مختلف
اگر برایتان سوال است که کاربرد ورق استیل آجدار چیست باید بگوییم که این ورق همان‌طور که در بخش قبل اشاره شد دارای مصارف گسترده‌ای در صنایع مختلف است و به عنوان یکی از پرکاربردترین محصولات فلزی شناخته میشود. از ساخت نوار نقاله برای کارخانجات و فرودگاه‌ها گرفته تا کف‌سازی زمین‌های مناطق کارگاهی به منظور سهولت در عبور و مرور تا زمان کامل شدن کارگاه می‌توان استفاده کرد. افزون بر این، می‌توان از این محصول برای ساخت قطعات و دستگاه‌های صنعتی، پنل‌های حفاظتی، بخش‌های مختلف ساختمان نظیر آسانسور و پله اضطراری، ساخت قطعات مختلف لوازم خانگی، پلهای موقت و دائمی و در ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی بهره‌گیری کرد. در ادامه با عمده‌ترین کاربردهای ورق استیل آجدار آشنا خواهیم شد:
سطح ضد لغزش و ضد سایش
همان‌طور که در بحث «ورق استیل آجدار چیست» گفته شد، این محصول یک ماده بسیار متنوع بوده که از طیف گسترده‌ای برخوردار است. از جمله کاربردهای مذکور می‌توان به حمل و نقل، کارخانجات، تجاری، مسکونی، مدارس، مغازه‌ها و آسانسورها اشاره کرد. ورقهای استیل آجدار در سطح پله، راهرو، نردبان و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع، کارگران در کارخانجات مختلف با استفاده از نردبان‌های پلهای تولید شده از ورق آجدار می‌توانند به قسمت‌های بالایی دسترسی پیدا کرده و چنین اموری را با ایمنی بالاتری بدون نگرانی در مورد لغزش یا سایش به انجام رسانند. شایان ذکر است که این ورقها در صورت نصب و پشتیبانی صحیح قادر به بارگیری بارهای سنگین نیز خواهند بود.
علاوه بر این، در بررسی کاربردهای «ورق استیل آجدار چیست» لازم به ذکر است که این محصولات برای درب‌های انبار به منظور افزایش استحکام و جلوگیری از سایش آنها نیز مناسب هستند؛ چرا که این درب‌های چرخان همواره در معرض سایش عمومی کاربرانی که با استفاده از چرخ‌دستی آنها را باز کرده یا از پا به دلیل پر بودن دست‌ها برای باز کردن درب استفاده می‌کنند، قرار دارند.
امکان تعویض ورق آجدار در سطوح پر کاربرد
یکی دیگر از کاربردهایی که می‌توان در بحث «ورق استیل آجدار چیست» گنجاند، امکان تعویض این ورقها است. عموماً خریداران در مراکز تجاری با کیف‌های سنگین، چمدان‌های خرید و چرخ‌دستی به سطوح رنگی و دیواری که محافظت نشده‌اند، به راحتی آسیب وارد خواهند کرد. به منظور محافظت از سطوح مذکور می‌توان از ورق آلومینیومی 1.5 میلی‌متری در دیواره‌ها بهره‌گیری کرد. استفاده از ورق آلومینیومی آجدار نه تنها نقش حفاظتی را ایفا کرده و به راحتی تمیز میشود، بلکه امکان تعویض آن نیز فراهم است.
نقش ورق آجدار در معماری و دکوراسیون
علاوه بر مصارف صنعتی که برای ورق آجدار برشمردیم، این محصولات به عنوان عناصر معماری و دکوراسیون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. عموماً ورق آجدار آلومینیومی در قسمت‌های متحمل بار بر روی دیوار با هدف حفاظت از دیوار و جلوگیری از وارد شدن هرگونه آسیب ناشی از وزن سنگین استفاده میشود. علاوه بر این، ورقهای آجدار در مناطق تجاری که احتمال لغزش پا در آنها بسیار بوده نیز به عنوان یک محافظ عمل می‌کنند.
کاربرد ورق آجدار از لحاظ بهداشتی
از آنجایی که ورقهای آجدار آلومینیومی در برابر خوردگی مقاومت بالایی از خود نشان داده و نگهداری از آنها نیز بسیار آسان است، گزینه‌ای ایده‌آل برای شرایطی به حساب می‌آیند که نیاز به بهداشت بالایی داشته باشد. نظافت این نوع از ورقها بسیار راحت است؛ به طوری که با برس زدن بر روی سطح آن می‌توان خاک و گرد و غبار را به راحتی تمیز کرد. علاوه بر این، امکان زدودن لکه‌های سرسخت با استفاده از یک ماده شوینده ملایم و یک پارچه نرم از روی آنها نیز فراهم است.
با در نظر گرفتن مفهوم «ورق استیل آجدار چیست» و کاربردهایی که تا این بخش از مقاله برای این محصول برشمردیم، می‌توان نتیجه گرفت که بدون وجود این ورقها بسیاری از امور مختل شده و نمی‌توان ایمنی اماکن مختلف را به راحتی تأمین کرد. در ادامه با سایر کاربردهای ورق آجدار در صنایع مختلف آشنا خواهیم شد:
- ساخت پله‌برقی
- ساخت سطوح کف اتاق کامیون و وانت‌ها
- طراحی داخلی و خارجی ساختمان‌ها
- وسایل نقلیه و یدک‌کش‌ها
- جداسازی و دانه‌بندی در خطوط تولید مواد غذایی
- و…
روش تولید ورق استیل آجدار
به نظر شما روش تولید ورق استیل آجدار چیست و چگونه این محصول ساخته میشود؟ بهترین روشی که تا به امروز برای تولید محصولات مذکور به کار گرفته شده، روش نورد گرم یا Hot Rolling است. در این روش شمش یا بیلت داغ از دو رول چرخان عبور کرده و در دو جهت مخالف همدیگر با سرعتی یکنواخت به چرخش در می‌آیند. شمش تا حدی از بین غلتک عبور داده میشود تا به ضخامت مورد نیاز برسد. به منظور رساندن مقطع فلزی به ضخامت مورد نیاز، بایستی فاصله دقیق و استاندارد بین رول‌ها تنظیم شود. این فاصله همواره کم‌تر از ضخامت شمش مورد استفاده بوده و زمانی که فلزها از رول عبور می‌کنند، تغییراتی در ساختار مولکول‌های آن اعمال میشود. هنگامی که شمش فشرده شد، مولکول‌ها در جهت غلتیدن کشیده خواهند شد. عموماً ورق سیاه، ورق آجدار فابریک و ورق اسیدشویی به این روش تولید میشوند.
معرفی ورق آجدار آلومینیومی
ورقهای فلزی کاربرد عمده‌ای در صنایع مختلف دارند که یکی از اصلی‌ترین و پرمصرف‌ترین آنها ورق آجدار است. در بخش‌های قبلی با مفهوم ورق استیل آجدار چیست آشنا شدیم و بر انواع آن اشاره‌ای داشتیم. این ورقها با استفاده از فلزات مختلفی تهیه شده که یکی از پرکاربردترین آنها آلومینیوم است. ورقهای آجدار آلومینیومی تحت عنوان ورق آلومینیومی بدون لغزش نیز شهرت داشته و دارای وزن سبکی هستند. علاوه بر این، آلیاژهای آلومینیومی از قابلیت شکل‌پذیری بالایی برخوردار بوده و این ویژگی مطلوب سبب میشود امکان ساخت مقاطع پیچیده و مختلفی از آن فراهم باشد.
از طرف دیگر، نقطه ذوب پایین فلز آلومینیوم موجب میشود انرژی کم‌تر و در نهایت هزینه پایین‌تری برای ذوب شمش‌ها صرف شود. ورقهای آجدار آلومینیومی به صورت رول و در ابعاد و ضخامتهای گوناگونی طراحی، تولید و عرضه میشوند. در فرآیند تولید این ورقها استانداردهای بین‌المللی ASTM B 209M و BS 1470i به کار گرفته شده و آج این محصولات نیز بر حسب کاربرد دارای اشکال متفاوتی است. ضخامت استاندارد ورق آجدار آلومینیوم ۳، ۵، ۶، ۷، ۸ و ۱۰ میلیمتر بوده و این موضوع بر قابلیت بسط دادن به اقسام ورق و تعیین بهای تمام شده محصول تأثیرگذار است. لازم به ذکر است که وزن ورقهای مذکور بر اساس طول، عرض و ضخامت آن تعیین خواهد شد.
آلیاژهای مصرفی در فرآیند ساخت ورق آلومینیوم آجدار
در کنار پرسش این که ورق استیل آجدار چیست ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که در فرآیند تولید این محصولات از چه آلیاژهایی استفاده میشود؟ این نوع از ورقها در دسته ورقهای رنگین قرار گرفته و در عین حال می‌توان آنها را هم به صورت رنگی و هم بی‌رنگ تولید کرد. به طور کل آلیاژهای مصرفی در صنایع مختلف به دو دسته آلیاژ آلومینیوم ریختگی و آلیاژ آلومینیوم کارپذیر طبقه‌بندی شده که نوع ریختگی آن به منظور تولید قطعات با اشکال و زوایای متفاوت به روش ریخته‌گری مناسب خواهد بود؛ چرا که مذاب این آلیاژها دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی نظیر سیالیت بالا است. ناگفته نماند که خودِ این آلیاژها نیز به ۹ گروه دیگر مطابق استانداردهای مختلف قابل تقسیم‌بندی هستند.
در مقابل آلیاژهای آلومینیوم کارپذیر به منظور ساخت مقاطع مختلفی نظیر ورق و پروفیل کاربرد داشته و به ۸ گروه 1000 تا 8000 تقسیم‌بندی میشوند. آلیاژهای گروه 1000 فاقد عناصر آلیاژی بوده و تحت عنوان آلومینیوم خالص تجاری معروف هستند. سایر گروه‌ها دارای عناصر آلیاژی گوناگونی است و به تبع از خواص و کاربردهای مختلفی برخوردار خواهند بود. از آلیاژهای کارپذیر گروه 2000 الی 8000 به منظور تولید ورق آلومینیوم آجدار استفاده میشود.
ورق آجدار پرسی و فابریک چه تفاوتی دارند؟
با تکیه بر مفهوم «ورق استیل آجدار چیست» و همچنین در نظر گرفتن انواع مختلف آن بر حسب جنس و روش تولید (ورق آجدار پرسی و ورق آجدار فابریک) ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که ورقهای مذکور از چه لحاظ با یکدیگر تفاوت دارند و با در نظر گرفتن تفاوت‌های مابین دو محصول مذکور، کدام‌یک بهتر است؟ تفاوت ورقهای مذکور را می‌توان از ۴ جنبه مختلف مورد بررسی قرار داد:
تفاوت ورق آجدار پرسی و فابریک از نظر وزن
در فرآیند تولید ورق آجدار فابریک، آج‌ها یا الگوهای مورد نظر به ورق اصلی متصل شده اما در فرآیند تولید ورق آجدار پرسی الگوهای مذکور از جنس همان ورق بوده و هیچ‌گونه عامل خارجی به ورق افزوده نمی‌شود؛ به همین خاطر ورقهای آجدار فابریک در مقایسه با ورقهای آجدار پرسی وزن بیش‌تری دارند.
فرق بین ورق آجدار فابریک و پرسی از نظر شکل ظاهری
در فرآیند تولید ورق آجدار به روش پرسی از نورد و دستگاه‌های مخصوص استفاده میشود؛ به همین دلیل طرح‌های روی ورق در یک سمت آن برآمدگی و در طرف دیگر فرورفتگی ایجاد خواهند کرد. به این ترتیب، هر دو طرف ورقهای آجدار پرسی دارای طرح است؛ اما ورقهای فابریک از یک طرف دارای سطحی کاملاً صاف هستند.
تفاوت ورق آجدار پرسی و فابریک از جنبه قیمت
یکی از عمده‌ترین سوالاتی که از سوی خریداران پرسیده میشود این است که فاکتورهای موثر بر قیمت ورق استیل آجدار چیست و چگونه بهای تمام شده این محصولات محاسبه میشود؟ از جمله اصلی‌ترین فاکتورهای موثر بر قیمت، جنس و مواد به کار رفته در فرآیند تولید این محصول است. از آنجایی که وزن ورقهای آجدار فابریک در مقایسه با ورقهای آجدار پرسی بیش‌تر است به تبع مواد اولیه مصرفی در تولید آنها نیز بالاتر خواهد بود. به همین خاطر قیمت نوع فابریک نسبت به آجدار پرسی بیش‌تر است.
فرق بین ورق آجدار پرسی و فابریک از نظر کاربرد
تفاوت بعدی این محصولات در نوع کاربرد آنها است. ورقهای آجدار فابریک به دلیل برخورداری از وزن سنگین‌تر، دارای استحکام بیش‌تری بوده و طرح و نقش موجود روی آن دچار فرورفتگی نمی‌شود؛ به همین خاطر عموماً نوع فابریک این ورقها در سطوح شیب‌دار، سطوح پل عابر و سایر محل‌هایی که به جلوگیری از لغزش نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما در مقابل، ورقهای آجدار پرسی به دلیل برخورداری از وزن سبک‌تر و احتمال له شدن و فرو رفتن برآمدگی‌های آن، عموماً کاربردهای تزئینی همچون طراحی داخلی و خارجی ساختمان یا نمای تجهیزات و وسایل دارند.
ورق آجدار چگونه ساخته میشود؟
همان‌طور که گفته شد، روش تولید ورق استیل آجدار نورد گرم است. در این روش ابتدا شمش فولادی از نوع تختال (اسلب) با مقطع و طول مشخص درون کوره گرم ریخته شده و بعد از رسیدن به درجه حرارت مورد نیاز و عبور از قفسه پوسته‌زدایی و نورد مقدماتی، مقطع آن کاهش و طول آن افزایش پیدا می‌کند و در نهایت با عبور از قفسه‌های نورد پایانی و انجام فرآیند آج‌زنی به صورت ورق آجدار با ضخامت 1.5 الی 10 میلیمتر تولید شده و به صورت برش (Sheet) یا کلاف (Coil) بسته‌بندی و عرضه میشود.
سخن پایانی
با تکیه بر مفهوم «ورق استیل آجدار چیست» و کاربردهای گسترده این محصول در صنایع مختلف می‌توان نتیجه گرفت که ورقهای آجدار از جمله برترین و پرمصرف‌ترین محصولات فولادی تولید شده در بازار هستند که می‌توان از آنها هم از جنبه تزیینی و هم ایمنی بهره‌گیری کرد. ورقهای آجدار در انواع مختلف ورق گالوانیزه، استیل، آهنی و از لحاظ روش تولید و جنس در دسته‌های فابریک و پرسی تولید شده که هر یک از ورقهای مذکور از ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود برخوردار هستند. به منظور استفاده از ورقهای مذکور لازم است که حتماً به مشخصات هر یک از آنها و کاربردی که دارند توجه فرمایید. برای بدست آوردن اطلاعات لازم به سایت مهر استیل مراجعه فرمایید.
سوالات متداول
اسلب یا تختال در فرآیند تولید ورق استیل آجدار چیست و چه کاربردی دارد؟
اسلب (Slab) قطعهای مکعب مستطیل شکل و از فرآوردههای میانی نورد فولاد بوده که به طور معمول دارای ضخامت 230 میلیمتر، عرض 1.25 و طول 12 متر بوده و به عنوان ماده اولیه تولید ورق آجدار به کار گرفته میشود.
تأثیر غلتککاری در فرآیند تولید ورق استیل آجدار چیست؟
غلتککاری خطوط نورد گرم به طور مستقیم بر فاکتورهای اساسی نظیر بهرهوری خط و کیفیت سطح ورق آجدار موثر خواهد بود. تأثیر غلتک بر موارد مذکور در ابتدا به جنس و مشخصات متالورژیکی و مکانیکی آن و بعد به شیوه استفاده از غلتکها در بخش نورد گرم برای ایجاد آج بر روی ورق وابسته است.
مشخصات فنی ورق استیل آجدار چیست؟
به طور معمول این ورقها با ضخامتهای 1.5 تا 10 میلیمتر و با ابعاد 1*2، 1.5*6 و 6*2 متر تولید میشوند.
