محصولات فولادی و انواع آهن‌آلات در صنایع مختلفی مانند ساختمان‌سازی، صنایع گاز و نفت، پتروشیمی و… کاربرد دارند، یکی از محصولات فولادی که دارای ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردی است، لوله مانیسمان نام دارد، درصورتی‌که به دنبال پاسخ برای سوال «لوله مانیسمان چیست» هستید، ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید تا با کاربردها و مشخصات این لوله آشنا شوید.
توجه داشته باشید که این لولهها دارای طول عمری طولانی و استحکام منحصربه‌فردی هستند که سیالات حساس را به خوبی منتقل میکنند و هیچ آسیبی به آنها وارد نمی‌شود. این لولهها به‌عنوان تجهیزاتی در نظر گرفته می‌شوند که مخازن تحت فشار را می‌سازند و در صنایع خاصی مانند صنایع نظامی به کار می‌روند. بد نیست بدانید که به این لولهها پایپ و یا تیوب نیز گفته میشود، اما این دو واژه کاربردهای متفاوتی را ارائه می‌دهند.
برای دریافت قیمت لوله و مشاوره رایگان، و همچنین قیمت لوله گاز خانگی، قیمت لوله گالوانیزه با کارشناسان ما تماس بگیرید.
فهرست
لوله مانیسمان چیست؟
شاید علاقه‌مند باشید که این لوله چرا به اسم مانیسمان شناخته میشود، مانیسمان یک دانشمند آلمانی بوده و اولین بار از این لوله استفاده کرده و به همین دلیل این اسم را به خود گرفته است. مهم‌ترین تفاوت این لوله با سایر لولهها بدون درز بودن آن است، این موضوع مقاومت به خوردگی، استحکام مکانیکی و مقاومت در برابر حرارت و فشار را نسبت به سایر لولهها بیشتر می‌کند؛ زیرا خط جوشی که در لولههای درزدار وجود دارد، در تمام شرایط، نقطه شروع ترک و رشد آن به حساب می‌آید و این امر استحکام را کاهش داده و به صورت ضعیف‌تری عمل می‌کند، اما لولههای مانیسمان خط اتصال و جوش نداشته و بدنه‌ای کاملا یکنواخت دارد.
با توجه به موارد گفته شده این لوله در مواردی که نیاز به دقت بالایی داشته باشد، استفاده میشود و به صورت موفق‌تری عمل می‌کند. کارخانه‌های مختلف این لوله را با استاندارهای مختلفی برای مصارف گوناگونی تولید میکنند؛ لولههای فولادی با استاندارد ASME B36.10 و لولههای استیلی با استاندارد ASME B36.19.
بد نیست بدانید که این استانداردها دارای قطر، طول و ضخامت مشخصی بوده و کارخانه‌ها موظفند بر اساس این معیارها و استانداردها عمل کنند.
انواع لوله مانیسمان
لولههای مانیسمان را بر اساس نسبت قطر به ضخامت، به بخش‌های مختلفی تقسیم میکنند که در زیر هر کدام را توضیح داده‌ایم:
رده سبک: این لولهها دارای ضخامت کم بوده و در سایزهای 1 تا 16 اینچی تولید و در بازار عرضه می‌شوند. ضخامت این لولهها 3 تا 9/7 میلی‌متر است، توجه داشته باشید که لوله گاز مانیسمان جزئی از این رده است.
رده 40: قطر این لولهها رده‌ای بین 5/0 تا 16 اینچ بوده و ضخامتی بین 7/2 تا 7/12 میلی‌متر دارد.
رده 80: ضخامت رده 80 بین 7/3 تا 4/21 است و قطری متغیر بین 5/0 تا 16 اینچی دارد.
رده 160: ضخامت رده 160 7/4 تا 4/40 متغیر بوده و قطری همانند رده 40 و 80 دارد و کاربرد لوله مانیسمان رده 160، در صنایع خاصی است.
قیمت لوله مانیسمان به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت لولههای مانیسمان را عوامل مختلفی مانند سایز، کیفیت، برند، ابعاد و کشور تولید کننده تعیین میکنند. این محصول که در کشورهایی مانند ایران، چین، آلمان و هند تولید میشود، در چند ماه اخیر همانند سایر محصولات فولادی نوسان قیمتی بسیار بالایی داشته و نمی‌توان قیمت مشخصی را بیان کرد؛ اما با توجه به این موضوع که اکثر تولیدکنندگان این محصول در کشور چین قرار دارند، لوله مانیسمان، شاهد افزایش قیمت بالایی در بازار نشده است.
مهم‌ترین کاربردهای لوله مانیسمان
همان‌طور که در ابتدای مقاله گفته شد، لولههای بدون درز دارای مقاومت و استحکام بسیار بالایی در برابر نیروهای خارجی هستند، از این‌رو در صنایع مختلف، به‌خصوص آن‌هایی که نحوه اتصال بسیار دشواری دارند، به کار می‌رود. این لولهها به دلیل استحکام بالا، در هنگام اتصال هیچ‌گونه آسیبی نمی‌بینند، در زیر مهم‌ترین موارد استفاده از لولههای مقاوم مانیسمان را آورده‌ایم:
- خطوط انتقال و استخراج گاز و نفت، شرکت‌های پتروشیمی و همچنین پالایشگاه‌ها
- در تبدیل کننده‌های گرمایی و حرارتی (مبدل‌ها)
- آب‌رسانی جهت کارهای کشاورزی و صنعتی
- استفاده در خطوط صنایع دارویی و غذایی
- استفاده در خطوط هیدرولیک
- جهت عایق‌بندی کابل‌هایی که فشار قوی برق را تحمل میکنند، همچنین در نیروگاه‌هایی که انرژی تولید میشود
روش تولید لوله مانیسمان چیست؟
این لولهها به‌واسطه قالب‌های مختلف به صورت Extruding با به اصطلاح بیرون آمدن، تولید می‌شوند. درواقع تولید این لولهها به این صورت است که شمش فولادی را به لوله تبدیل میکنند، بد نیست بدانید که در بعضی موارد از مقاطع چهارگوش نیز استفاده میکنند، اما این امر مستلزم هزینه‌های اضافی است. در ساخت لوله مانیسمان استاندار گاز و نفت API 5L و استاندارد ASTM به شماره A53 و A106 به کار می‌رود.
ضخامت‌های متفاوت در این لوله بر اساس استاندارهای خاصی امکان‌پذیر است، درواقع هرچه فشار سیال بیشتر باشد، ضخامت لوله نیز متناسب با آن افزایش می‌یابد. در تولید برخی از این لولهها فرآیندهای حرارتی خاصی استفاده میشود، انتخاب این روش‌های تولید، متناسب با نیازها، کاربرد لوله مانیسمان و همچنین امکانات موجود در کارخانه تولید کننده، انجام میشود.
مراحل تولید لوله مانیسمان چگونه است؟
فرآیند تولید و ساخت لولههای مانیسمان به راحتی انجام میشود، به این صورت که ورق‌های فلزی را در سایزهای مختلفی بُرش می‌دهند و بعد از اینکه به حالت استوانه‌ای رسید، جوشکاری می‌شوند. در زیر کل مراحل را به ترتیب توضیح داده‌ایم:
مرحله 1: آماده کردن مواد اولیه
لولههای درزدار از ورق‌های فولادی تولید می‌شوند، اما برای ساخت لولههای بدون درز، شمش فولادی و یا مقاطع چهارگوش فولادی را به کار می‌برند. در ابتدا این ماده وارد کارخانه میشود و در مورد ضخامت، سایز، ابعاد و سایر استاندارهای آن تصمیم می‌گیرند.
مرحله 2: برش و گرما دادن به شمش
بعد از وارد شدن شمش به خط تولید، لازم است در سایزهای گوناگونی برش داده شود و در کوره‌های قوسی فرآیند گرمادهی را آغاز کنند. شمش‌ها در حدی حرارت داده می‌شوند تا نرم شده و امکان شکل‌دهی داشته باشند. نکته مهمی که در مرحله دوم وجود دارد، سُنبه‌کاری چرخشی است تا شمش شکل لوله شده و فرآیند تولید کامل شود.
مرحله 3: تابگیری
تابگیری و تنظیم سر و ته شمش در مرحله سوم انجام میشود تا لوله شمایل یک لوله را داشته باشد و سپس کارهای پایانی انجام شود. (سایز و ابعاد بر اساس سفارش مشتری می‌تواند متفاوت باشد)
مرحله پایانی: تکمیل تولید
در این مرحله لولهها آماده تست و بازرسی می‌شوند و محصولات بی‌کیفیت و ضایعات از رده خارج شده و لولههای با کیفیت بستهبندی می‌شوند.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی در صنایع فولادسازی، از روش‌های دیگری نیز برای تولید لولههای بدون درز استفاده میکنند، به عنوان مثال روش ریخته گری پاششی یا ریخته گری گریز از مرکز می‌تواند لوله مانیسمان فوق‌العاده‌ای را تولید کند.
تفاوت سایر لولههای صنعتی با لوله مانیسمان چیست؟
لولههای فولادی درز دار، بدون درز مانند مانیسمان و انواع لولههای فلزی در شرایط‌هایی که فشارهای عملیاتی بالا است، استفاده می‌شوند، برخی از لولههای صنعتی مانند پلی‌اتیلن و یو پی‌وی‌سی (UPVC) قابلیت نصب در فشارهای بالا و معمولی را دارند، اما با توجه به صلاحدید مهندسان، لازم است از اتصالات و لولههای خاصی در تأسیسات و لوله‌کشی استفاده شود. لولههای یو پی‌وی‌سی، پلی‌اتیلن و لوله پوش فیت در اکثر موارد جهت انتقال آب و فاضلاب در شبکه‌های مختلف به کار می‌روند.
بد نیست بدانید که انواع لولههای صنعتی دیواره‌های بسیار مقاومی دارند و در تمام شرایط محیطی پایدار می‌مانند (صرف‌نظر از کاربرد خود)
بررسی تست‌هایی که بر روی لوله مانیسمان انجام میشود
درصورتی‌که قصد خرید لولههای مانیسمان را دارید، از فروشنده جواب نتایج زیر را بخواهید تا مطمئن شوید که محصولات خریداری شده با کیفیت هستند:
- تست سختی: برای انجام تست سختی لازم است تمام مشخصات لوله را در نظر بگیرید، درواقع فرآیند برش‌کاری و تولید می‌تواند بر مشخصات مکانیکی ماده اولیه تأثیر داشته باشد، جهت انجام این تست، دستگاه تستر را روی سطح لوله می‌گذارند تا بر اساس میزان تورفتگی، سایز آن را محاسبه کنند. این تست برای لولههای سطوح ناهموار داشته و رنگشان تیره است، توصیه نمی‌شود. امروزه تست سختی در 3 نوع Luo، Cloth و Victoria انجام میشود، دستگاه‌هایی که این تست را انجام می‌دهند عبارتند از: راکول (Rockwell)، ویکرز (Vickers) و یا برنیل (Brinell) که مقادیر سختی HRB، HV و HB را محاسبه میکنند. راکول دقیق‌ترین اندازه‌گیری‌ها را در اختیار ما قرار می‌دهد، همچنین توجه کنید که هزینه تست سخت برای لوله مانیسمان ضخیم بسیار پایین‌تر است.
- تست کشش: برای بررسی کشش لوله، دستگاه لوله را تا مرز شکستن می‌کشد، این دستگاه تستر، برخی از مشخصات فیزیکی مانند استحکام عملکرد، کششی و میران کشیدگی را اندازه‌گیری می‌کند.
- تست فشار لوله مانیسمان چیست: این تست را به‌وسیله دستگاه مخروطی شکل انجام می‌دهند، به این صورت که دستگاه را داخل نمونه لوله کرده و سپس با منبسط کردن دستگاه، توانایی آن را در عرض 5 ثانیه مشاهده میکنند، پس از زمان گفته شده، نباید لوله ترک بخورد، در انجام تست، اغلب ضعیف‌ترین قسمت را مورد آزمایش قرار می‌دهند. (متوسط فشاری که لولههای مانیسمان تحمل میکنند، 45/2 مگا پاسکال است)
- تست خوردگی: لولههای مانیسمان مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارند، از این‌رو در این تست از آزمایش اسید نیتریک استفاده میشود، غلظت این اسید به ترکیب فولادی که در ساخت لوله به کار می‌رود، بستگی دارد.
جمع‌بندی
برای پاسخ به سوال «لوله مانیسمان چیست» می‌توان گفت که در صنعت فولادسازی، لولهها به دو شکل بدون درز و درزدار تولید می‌شوند، لوله‌هایی که درز ندارند، مانیسمان بوده و دارای استحکام بسیار زیادی هستند، اما در لولههای درزدار این استحکام و مقاومت کاهش می‌یابد، حتی در حالتی که با دقت و حساسیت بسیار زیادی جوشکاری شده باشند. (زیرا امکان ترک خوردگی وجود دارد)
لولههای مانیسمان در صنایع گوناگونی مانند نیروگاه‌ها، انواع مختلف آب‌رسانی و پتروشیمی کاربرد دارند و با توجه به سلیقه مشتری در ابعاد مختلفی عرضه می‌شوند. این لولهها در 4 مرحله طی فرآیندی حساس و جزئی تولید شده و در بازار عرضه می‌شوند. جهت خرید لوله مانیسمان و استعلام قیمت آنها می‌توانید به سایت مهر استیل مراجعه فرمایید.
سوالات متداول
✅دستهبندی لولههای مانیسمان به چه صورت است؟
این لولهها را بر اساس رده دستهبندی میکنند، درواقع رده سایز لوله نسبت به ضخامت است. هر چه رده بالاتر باشد، به این معنی است که نسبت گفته شده کمتر است، این لوله به 5 رده سبک، 40، 80، 120 و 160 تقسیم میشود.
✅لولههای مانیسمان چه کاربردهایی دارند؟
این لولهها در صنایع مختلفی مانند خطوط فشار قوی، صنایع غذایی، هیدرولیک و خطوط نفت و گاز کاربرد دارند.
✅لوله مانیسمان طی چه فرآیندی تولید میشود؟
این لوله طی انجام مراحل مختلفی مانند برش، حرارتدهی، است، دستگاه النگیتور، مرحله شلیک سنبه، تابگیری، جدا کردن سنبه، کرویسازی، کشش، سرد کردن تولید شده و بعد از آزمایش و پولیشکاری، بستهبندی میشود.
