آیا می‌دانید تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه در چیست؟ آیا می‌توان این دو ورق را به جای یکدیگر استفاده کرد؟ هر دو ورق استیل و گالوانیزه از جمله پرکاربردترین انواع ورقهای مورد استفاده در صنایع مختلف بوده که از میزان استحکام بالا و مقاومت عالی در برابر خوردگی برخوردار هستند. به منظور شناخت تفاوت بین دو ورق استیل و گالوانیزه لازم است که هر یک از محصولات مذکور را به صورت مجزا مورد بررسی قرار دهیم.
مقاطع فولادی مذکور از جنبه‌های مختلفی با یکدیگر در تضاد هستند که به واسطه همین تفاوت‌ها در محل‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حالت کلی، استیل نوعی ماده ضد زنگ بوده در حالی که گالوانیزه با بهره‌گیری از روکش ضد زنگ در برابر خوردگی مقاومت عالی از خود نشان می‌دهد. چنانچه علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد نحوه تشخیص ورق گالوانیزه از ورق استیل هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
برای دریافت قیمت ورق و مشاوره رایگان، و همچنین قیمت ورق آجدار، قیمت ورق گالوانیزه با کارشناسان ما تماس بگیرید.
تفاوت ورق گالوانیزه و ورق استیل چیست؟
در حالت کلی تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه را می‌توان از تعریف هر یک از آن‌ها و مقایسه دو مقطع فولادی مذکور با یکدیگر به خوبی درک کرد:
ورق استیل چیست؟
ورق استیل یا استنلس استیل (Stainless Steel) که تحت عنوان ورقهای ضد زنگ نیز شناخته می‌شوند، تهیه شده از نوعی فولاد آلیاژی بوده که در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومت و پایداری عالی از خود نشان می‌دهد. ورقهای استیل حاوی حداقل 12 درصد کروم بوده و خودِ کروم فلزی مقاوم در برابر زنگ‌زدگی است. ترکیب کروم با فولاد سبب افزایش مقاومت استیل در برابر خوردگی شده و این موضوع یکی از موارد تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه به حساب می‌آید. علاوه بر خاصیت ضد زنگ بودن، ورقهای استیل بر خلاف ورقهای گالوانیزه از زیبایی ظاهری و درخشندگی جذابی برخوردار بوده که به موجب آن در ساخت المان‌های معماری و وسایل خانگی به طور متداول مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که در ورق استیل فلزات گران قیمتی نظیر نیکل و کروم استفاده شده، در مقایسه با فلزات معمولی، قیمت روز ورق استیل بالاتر است.
انواع ورق استیل کدام‌اند؟
به منظور درک بهتر تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه خوب است که نگاهی بر انواع ورقهای استیل و مشخصات هر یک از آن‌ها به طور خلاصه داشته باشیم. ورقهای استیل بر حسب عنصر موجود در آلیاژ استیل از خواص مکانیکی و شکل‌پذیری متفاوتی برخوردار خواهند شد. در واقع، هر اندازه میزان کربن استفاده شده در استیل بالاتر باشد، میزان سختی آن افزایش پیدا کرده ولی شکل‌پذیری آن مشکل‌تر می‌شود. ورقهای استیل را می‌توان بر حسب آلیاژ به موارد زیر تقسیم‌بندی کرد:
- سری 400: در این نوع از ورقهای استیل میزان کربن آهن کم بوده و عناصری نظیر کروم و مولبیدن به عنوان عنصر اصلی در آلیاژ مذکور به حساب میآیند. ورقهای استیل سری 400 عمدتاً در زندگی روزمره و وسایل و ابزار کوچک کاربرد دارند. از جمله خواص این نوع ورقهای استیل می‌توان به میزان کربن و نیکل کم، جوش‌پذیری بالا، مقاوم در برابر خوردگی، ضد زنگ بودن و برخورداری از خاصیت مغناطیسی اشاره کرد. در بررسی تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه، استیل‌های سری 400 دارای گریدهای 410، 420 و 430 هستند که استیل 410 مقاوم در برابر سایش، استیل 420 مناسب برای تولید کارد و چنگال و استیل 430 مناسب برای دکوراسیون و تزئینات منزل و همچنین خودرو است.
- سری 300: متداول‌ترین نوع فولاد ضد زنگ، استیل سری 300 بوده که در گریدهای مختلف 303، 304، 321، 316 و 347 طراحی و تولید می‌شود. بین گریدهای مذکور، گرید 304 محبوب‌ترین است و کاربرد گسترده‌تری دارد. از جمله خواص این نوع از ورقهای استیل در بررسی تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه می‌توان به مقاومت بالا در برابر خوردگی، قابلیت جوش‌کاری، انعطاف‌پذیری و غیرمغناطیسی بودن اشاره داشت.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورقهای گالوانیزه از جمله مقاطع فولادی است که در دو نوع گرم و سرد تولید شده و در فرآیند تولید آن‌ها به منظور افزودن خاصیت ضد زنگ و مقاومت در برابر خوردگی، مقطع مذکور با لایه‌ای از فلز روی پوشیده می‌شود. به عبارتی، روکش روی تعبیه شده بر روی مقطع مذکور از فولاد اصلی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت خواهد کرد و به قیمت روز ورق گالوانیزه اضافه می کند.
عمده تفاوت بین ورق گالوانیزه سرد و گرم در فرآیند گالوانیزاسیون مشهود است. به عنوان مثال در روش گالوانیزه گرم، ورق اصلی در فلز روی غوطه‌ور شده در حالی که در روش گالوانیزه سرد ایجاد پوشش بر روی بدنه مقطع به واسطه جریان الکتریکی قابل انجام است.
روش الکتروگالوانیزه
در این روش با استفاده از جریان الکتریکی و محلول الکترولیتی سولفات روی، ورقهای گالوانیزه تولید می‌شوند. در تشخیص تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه لازم به ذکر است ورق‌هایی که به روش الکتروگالوانیزه تولید می‌شوند از ضخامت کم‌تری در مقایسه با سایر ورقهای گالوانیزه برخوردار بوده و عموماً در صنایع حساس‌تر همچون خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
روش گالوانیزه گرم
در این روش همان‌طور که اشاره شد ورقهای فولادی در روی غوطه‌ور شده و در پی آن پیوند متالورژیکی مابین فولاد و روی رقم می‌خورد. این روش تحت عنوان گالوانیزاسیون کلاسیک نیز معروف است.
روش پیش گالوانیزاسیون
این روش شبیه به گالوانیزاسیون گرم بوده و تنها تفاوت آن این است که در این روش ابتدا فلز با یک مایع تمیز شده و بعد ورق‌ها به منظور طی کردن فرآیند گالوانیزاسیون درون یک استخر پر از روی به صورت رفت و برگشتی گالوانیزه می‌شوند.
روش گالوانیلینگ
این روش در مقایسه با روش‌های قبلی در بررسی تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه نسبتاً زمان‌بر و حساس‌تر بوده و فرآیند گالوانیزه کردن ورق به دو روش گرم و گداختگی صورت می‌گیرد. به این صورت که ابتدا ورق با روکشی از جنس عنصر فلزی روی پوشش‌دهی شده و بعد در کوره‌های گداخته قرار می‌گیرد. محصول به دست آمده از این فرآیند، یک نوع ورق آلیاژی از روی و آهن خواهد بود.
اصلی‌ترین وجه تمایز بین ورق استیل با سایر ورقهای فولادی موجود در صنعت در میزان کربن استفاده شده در فرآیند تولید آن است. البته لازم به ذکر است که میزان نیکل و کروم موجود در ورقهای استیل سبب شده است که این محصولات در برابر خوردگی مقاومت بالایی از خود نشان دهند. افزون بر این، وجود عناصر و مواد شیمیایی دیگری نظیر عنصر مولیبدن، مقاومت این محصول در برابر محلول‌های کلرایدی و اسیدها را افزایش می‌دهد.
بر اساس مواردی که برای هر یک از ورقهای مذکور برشمردیم، می‌توان گفت که عمده تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه در مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است؛ به این صورت که اگر ورق گالوانیزه در اثر خراش برداشتن روکش بیرونی در معرض هوای مرطوب قرار بگیرد، امکان زنگ‌زدگی و خوردگی آن وجود داشته، در صورتی که چنین مشکلی در ورقهای استیل وجود ندارد.
همچنین، این ورق‌ها از لحاظ قیمت نیز با یکدیگر تفاوت دارند. از آنجایی که خطر زنگ‌زدگی و خوردگی در استیل صفر است، قیمت این نوع از ورقهای فولادی در برابر ورقهای گالوانیزه بیش‌تر خواهد بود؛ اما ورقهای گالوانیزه از لحاظ قابلیت شکل‌پذیری و فرم‌دهی نسبت به ورقهای استیل برتری داشته و به همین خاطر شکل‌پذیری دو ورق مذکور نیز وجه تمایز بین آن‌ها محسوب می‌شود.
از ورق استیل و گالوانیزه چه استفاده‌ای می‌شود؟
هر دو ورق استیل و گالوانیزه طیف کاربرد گسترده‌ای در صنایع گوناگون دارند؛ اما با این حال، ورقهای استیل به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند و همچنین بهره‌گیری از عناصری نظیر کروم، نیکل، مولیبدن و… در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرند. البته ورقهای گالوانیزه نیز با تکیه بر ویژگی‌ها و مشخصات خود به عنوان رقیب انواع فولاد شناخته شده و اصلی‌ترین مزیت بهره‌گیری از آن مقرون به صرفه بودن گالوانیزه است.
به منظور شناخت بهتر تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه لازم به ذکر است که ورقهای گالوانیزه در ساخت لوازمی نظیر سینی کابل، لوله فولادی برق، نردبان کابل، کانال کولر، لوله بخاری، شیروانی منزل، کابینت آشپزخانه، لوله‌های آب و هر مکانی که امکان خوردگی آهن و خسارات وجود داشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور خلاصه، ورقهای گالوانیزه بیش‌تر در پروژه‌هایی که به بودجه کم‌تری نیاز دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حقیقت، تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه در پروژه‌هایی که کاربرد دارند نیز مشهود است؛ چرا که عموماً ورقهای استیل در پروژه‌های سنگین‌تر با بودجه بیش‌تر به کار گرفته می‌شوند. از جمله موارد استفاده ورقهای مذکور می‌توان به ساخت آسمان‌خراش‌ها، پل‌ها، بناها، مجسمه‌ها، راه‌آهن، اتومبیل‌ها و ساخت هواپیما اشاره داشت.
تفاوت‌ها در استاندارد تولید ورق استیل و گالوانیزه
از دیگر مواردی که سبب ایجاد تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه می‌شود، استاندارد استفاده شده در فرآیند تولید ورقهای مذکور است. در فرآیند تولید ورقهای استیل اصلی‌ترین استانداردی که حائز اهمیت بوده، استاندارد ASTM جهانی است و در مقابل مهم‌ترین استاندارد برای تولید ورقهای گالوانیزه استاندارد ملی به شماره 8549 در نظر گرفته می‌شود؛ اما با این حال هر دو ورق مذکور از یکسری استاندارد مشترک نیز بهره‌گیری خواهند کرد.
تفاوت استیل با گالوانیزه در نوع کاربرد
از دیگر جنبه‌های تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه می‌توان به کاربرد ورقهای مذکور اشاره داشت. همان‌طور که گفته شد، ورقهای گالوانیزه به دلیل برخورداری از استحکام ضعیف‌تر و قیمت ارزان‌تر در مقایسه با ورقهای استیل بیش‌تر در پروژه‌هایی با بودجه محدود و کم، کاربرد دارند. از این ورق‌ها می‌توان برای ساخت لوله‌ها و اتصالات در کارخانجات و کارگاه‌ها بهره‌گیری کرد. افزون بر این، ورقهای گالوانیزه در طراحی و تولید تجهیزات تهویه مطبوع، سقف‌های فلزی منازل و نرده‌های زنجیری نیز کاربرد دارند. با شناخت کاربرد هر یک از ورقهای گالوانیزه و استیل می‌توان ضمن شناسایی تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه، با توجه به نیاز پروژه از هر یک از محصولات مذکور بهره‌گیری کرد. در ادامه کاربردهای هر یک از ورقهای نام برده را در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد:
کاربرد ورق استیل
- پوشش بدنه و سقف درب آسانسور در ساختمان‌ها
- تهیه و ساخت لوازم خانگی
- ساخت قطعات بزرگ در صنعت کشتی‌سازی و پمپ
- ساخت بدنه انواع خودروها، کامیون و هواپیما
- تولید تانکر حامل مواد شیمیایی
- تولید لوازم الکتریکی نظیر ترانسفورماتور
- سقف ساختمان
- کاربرد در صنایع غذایی و دارو
- صنعت پزشکی و ترکیبات شیمیایی
- کاربرد در تولید کاغذ
- کاربرد در سیمان‌سازی
کاربرد ورق گالوانیزه
- تولید کانال تهویه
- تولید ماشین‌آلات مربوط به صنعت کشاورزی
- تولید کابینت و لوله‌های بخاری
- ساخت پارتیشن و سقف شیروانی
- بهره‌گیری در صنایع مختلف با نیاز به رنگ ورقهای فولادی
- کاربرد در فرآیند تولید یخچال و ماشین لباس‌شویی
- تولید تابلو برق
- تانکرهای ذخیره و بشکه‌ها
- سیستم‌های خنک‌کننده
- صنعت لوله‌سازی
سخن پایانی
ورق استیل و ورق گالوانیزه از جمله مقاطع فولادی پرکاربرد در صنایع مختلف بوده که هر یک از آن‌ها ویژگی‌ها و خواص خود را دارا هستند. عمده تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه در میزان مقاومت آن‌ها در برابر عوامل خورنده و زنگ‌زدگی است. در حالت کلی، ورقهای استیل با تکیه بر عناصری همچون نیکل و کروم در خود، در مقایسه با ورقهای گالوانیزه مقاومت بسیار عالی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی از خود نشان داده و در حقیقت نوعی فولاد ضد زنگ هستند. در مقابل، ورقهای گالوانیزه به واسطه پوشش فلزِ روی از خاصیت ضد زنگ برخوردار است و چنانچه این روکش دچار خراش شود و ورق گالوانیزه در محیط خورنده یا مرطوب قرار گیرد، احتمال آسیب‌دیدگی آن وجود خواهد داشت.
از هر یک از فلزات مذکور می‌توان با توجه به ویژگی‌هایی که دارند و همچنین در نظر داشتن تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه در اماکن و صنایع مختلف دارویی، غذایی، خودروسازی، لوله‌سازی، تولید کاغذ و… استفاده کرد. ناگفته نماند که ورقهای استیل به دلیل بهره‌مندی از ویژگی‌های برتر در مقایسه با ورقهای آلومینیومی از قیمت بیشتری برخوردار هستند. برای دستری سریع به قیمت‌ها از سایت مهر استیل دیدن فرمایید.
سوالات متداول
تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه از لحاظ حفاظت چیست؟
نحوه حفاظت دو ورق مذکور با یکدیگر متفاوت خواهد بود. در ورقهای گالوانیزه با ایجاد خراش یا صدمات مکانیکی روکش آن آسیب دیده و حفاظت از فولاد زیرین به خوبی صورت نمیگیرد. در حالی که ورقهای استیل یکپارچه بوده و در صورت ایجاد خراش سطحی از فولاد حفاظت خواهد شد.
تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه در شرایط نگهداری چیست؟
با وجود روکش محافظ در ورق گالوانیزه، این نوع از مقاطع فولادی در مقایسه با ورقهای استیل نیازمند مراقبت بیش‌تر و نگهداری حساس‌تری هستند. انواع مواد خورنده و اسیدها در صورت تماس طولانی با ورق گالوانیزه احتمال حل شدن پوشش آن را افزایش داده که چنین خطری ورقهای استیل را تهدید نمی‌کند.
طول عمر ورق گالوانیزه چقدر است؟
ورقهای گالوانیزه دارای پوششِ روی در محیطهای کاملاً خورنده میتوانند در حدود 20 الی 30 سال عمر کنند.
منظور از ورق استیل بگیر و نگیر چیست؟
ورقهای استیل در دو نوع ورق استیل بگیر و ورق استیل نگیر در بازار موجود هستند که نوع بگیر به فولاد ضد زنگی اشاره دارد که دارای خاصیت جذب به واسطه آهنربا است. در مقابل، استیل نگیر فولاد ضد زنگی بوده که به آهنربا جذب نمیشود. ورقهای استیل 316 و 304 با آلیاژ کروم و نیکل از جمله ورقهای استیل نگیر به حساب میآیند.
