در پروژههای ساختمان‌سازی و صنعت، از مقاطع مختلف فولادی استفاده می‌کنند که هر کدام نقش ویژه‌ای را در ساخت‌وساز دارند. یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مقاطع طویل فولادی ناودانی بوده که به‌عنوان پروفیل باز به حساب می‌آید. برای اینکه به صورت جامعی با این مفاهیم آشنا شوید و بدانید که ناودانی چیست و انواع آن را در دسته‌بندی مختلف بشناسید، می‌توانید ما را در ادامه همراهی کنید.
ناودانی در ساخت قاب و پایه سازه نقش مهمی را بر عهده دارد و از نظر هندسی شباهتی به حرف U انگلیسی داشته و سطح مقطع آن را یک جان افقی و دو بال که عمودی بوده، تشکیل می‌دهد. این مقطع فولادی در وزن و شکل ظاهری متفاوتی تولید شده و روش‌های ساخت گوناگونی دارد. قبل از انجام پروژههای ساختمانی، بهتر است با مشخصات و دسته‌بندی این مقطع آشنا شوید.
برای دریافت قیمت ناودانی و مشاوره رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرید.
ناودانی چیست؟
ناودانی یا همان Steel C Channels، یکی از محصولات فولادی بوده که به روش نورد گرم تهیه می‌شود. این محصول در ساختمان‌سازی برای مهاربندی‌ها و قاب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا ساختار کلی پروفیل U شکل، مقاومتی ساختاری به آن می‌دهد. این مقطع از جنس‌های گوناگونی مانند آلومینیوم، گالوانیزه و استنلس استیل تولید می‌شود، بد نیست بدانید که برای تولید ناودانی می‌توان کامپوزیت‌های پلیمری و فولادهای ضدزنگ نیز به کار برد.
زمانیکه این مقطع صنعتی از جنس آلومینیوم ساخته شود، از نظر وزنی سبک‌تر بوده و با قابلیت شکل‌پذیری خود، استحکام بالایی را ارائه می‌دهد. این نوع ناودانی را در ساخت شاسی تریلرها، چارچوب‌های در و پنجره و اسکلت سازه به کار می‌برند، آلیا‌ژهایی که در آن استفاده می‌شود، در سری ۶۰۰۰ قرار می‌گیرد. نوع استیل ناودانی را در ابعاد استاندارد ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴ و ۱۶ و ارتفاع‌های ۳۰ تا ۴۰ میلی‌متر میسازند. ناودانیها از نظر شکل ظاهری در دو نوع ساده و مشبک بوده که از روش‌های مختلفی مانند فابریک و پرسی تولید میشوند و در صنایع گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع ناودانی ها
همان‌طور که در ابتدای مقاله عنوان کردیم، ناودانیها از نظر شکل ظاهری، وزن، شکل سطح مقطع، نحوه تولید و کاربرد انواع گوناگونی دارند، در زیر به بررسی هر کدام پرداخته‌ایم:
طبقه‌بندی بر اساس شکل ظاهر
بر اساس شکل ظاهری ناودانی را در حالت ساده و سایزهای 8، 10، 12، 14 و 16 و همچنین ارتفاع‌هایی بین 30 تا 400 میلی‌متری میسازند، این مقطع فولادی به دو صورت صنعتی و ساختمانی وجود دارد و بیشترین استفاده از آن در ساخت پل‌های باربر است. دومین حالتی که این مقاطع از نظر ظاهری تولید میشوند، مشبک بوده و در تولید قفسه‌های فولادی به کار می‌روند.
تقسیم‌بندی بر اساس شکل سطح مقطع
ناودانیها را از نظر شکل بالی که دارند به سه بخش UPE، UPN و ناودانی اروپایی یا UNP تقسیم می‌کنند، نوع UPE و UPN از نظر شکل ظاهری بال متفاوت هستند، بال‌های UPN شکلی مخروطی دارند، در‌حالی‌که UPE دارای بال‌هایی صاف و موازی هستند. سومین نوع اروپایی است که دارای ضخامت و وزن زیادی بوده و در پروژههای صنعتی و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. قیمت این مقاطع فولادی بر اساس وزن آهن آن‌ها تعیین می‌شود، به این صورت نوع اروپایی قیمت بالاتری دارد.
انواع ناودانی بر اساس وزن
برای اینکه انتخاب درستی داشته باشید، لازم است ناودانی مورد نیاز خود را بشناسید، در اکثر مواقع ناودانی به صورت سبک تولید می‌شود، ناودانی سبک یعنی اندازههای آن از وزن و ابعاد آورده شده، در جدول استاندارد پایین است. ناودانی‌های سنگین اندازه‌هایی بر اساس جدول اشتال دارند، در واقع این محصولات بر اساس اندازه‌هایی که در جدول آمده است، محاسبه می‌شود. این ناودانیها در کارخانه‌های داخلی و اروپایی بر اساس محاسبات دقیقی تولید میشوند و قیمت آن‌ها طبق معیارهایی مانند وزن و… محاسبه شده و در بازار عرضه میشوند.
تقسیم‌بندی ناودانی بر اساس روش تولید
دو نوع روش متعادل و گران برای تولید ناودانی پرسی و فابریک است، در روش پرسی از ورق‌های فلزی استفاده می‌شود و روش فابریک را با استفاده از شمش فلزی تولید می‌کنند، درواقع شمش فلزی مستقیماً نورد سرد یا گرم شده و خروجی این کار ناودانی است، توجه داشته باشید که ناودانی فابریک در دو نوع سرد و گرم وجود دارد.
ویژگی های انواع ناودانی
ناودانیها دارای ویژ‌گی‌های خاصی هستند، ازاین‌رو کاربردهای مختلفی در صنعت و ساخت‌وساز دارند، در زیر مهم‌ترین کاربردها و ویژگی‌ها را آورده‌ایم:
- مقاومت ناودانی در برابر تنش‌های بزرگ دارای مقاومت بسیار زیادی هستند (خاصیت ارتجاعی فولاد و قانون هوک)
- سرعت نصب ناودانی بسیار بالا بوده و تنوع زیادی در اتصالات دارد.
- در دهانه و خرپاها، مقاومت بسیار بالایی دارند.
- درحالی که مقاومت بسیار زیادی ارائه می‌دهند، فضای بسیار کمی را اشغال می‌کنند.
- در هنگام ایجاد ضربه، تحمل بسیار بالایی دارند.
- پرتی ناودانی بسیار کم است.
کاربرد های انواع ناودانی
از ناودانی‌های مختلف در قسمت‌های مختلف ساختمان و صنعت استفاده می‌شود، در زیر مهم‌ترین کاربردها را بررسی کرده‌ایم، شما می‌توانید با توجه به نیاز خود، از این مقطع مفید استفاده کنید.
کاربرد ناودانی آلیاژی در تیر حمال
برای ایجاد نماسازی در برخی از پروژههای ساختمانی نیاز به تیرهای حمال است، ناودانی‌های آلیاژی برای زیرسازی و اجرای نماهای مدرن کاربرد دارند، همچنین در ساخت ساختمان‌هایی با قاب چوبی، برای افزایش استحکام سازه از تیرحمال استفاده می‌شود. ناودانی استیل نیز برای افزایش مقاومت و استحکام در برابر خوردگی در سازه‌ها دیده می‌شود.
کاربرد ناودانیها در پروژههای بزرگ
ناودانی‌هایی که بر اساس استاندار اروپا تولید میشوند، دارای وزن و استحکام بسیار بالایی هستند، از این‌رو در پروژههای بزرگ برای تیر، ستون، خرپاها مورد استفاده قرار میگیرند و به‌عنوان مهم‌ترین عنصر شناخته میشوند.
کاربرد ناودانیها در تأسیسات دریایی
در پروژههای دریایی مانند اسکله‌ها، سکوهای نفتی، شناورها و… از ناودانیها برای استحکام و دوام بالا و همچنین مقاومت در برابر زنگ‌زدگی استفاده می‌شود، زیرا این ناودانیها از فولاد ضد زنگ ساخته میشوند و مقاومت بالایی را ارائه می‌دهند.
کاربرد ناودانیها در ساخت دیوار
از ناودانیها در ساخت دیوار کارگاه‌ها، انبارها و گاراژها استفاده می‌شود، زیرا به‌عنوان یک پشتیبان عمودی برای سازه‌ها عمل می‌کنند و می‌توانند وزن بسیار زیادی را تحمل کرده و در برابر نیروها از خود مقاومت بالایی نشان دهند. همچنین از اجزای افقی دیوارها جهت ایجاد اجرای وال پست استفاده می‌کنند، به این صورت ورق فولادی در قسمت خارجی و داخلی قرار گرفته و بدون مقاومت کلی دیوار، فاصله‌ای بین دو قطب عمودی ایجاد می‌کنند، به این ترتیب از ایجاد پیچ‌خوردگی و تاب خوردگی جلوگیری می‌شود.
کاربرد ناودانیها در ساخت سقف
ناودانیها می‌توانند به عنوان تیرچه در سقف‌های سبک به کار روند، به‌عبارت دیگر این مقطع فولادی جهت ایجاد پشتیبانی عرشه سقف به کار می‌رود. توجه داشته باشید که ناودانیها از تیرهای چوبی سبک‌تر، مقاوم‌تر و کوچک‌تر هستند. ذات قوی و ماندگاری طولانی این محصولات باعث می‌شود که از آسیب‌هایی مانند رطوبت، پوسیدگی و… دور بمانند. درصورتی که سقف‌ها سنگین‌تر باشند، از تیرآهنهای IPE استفاده می‌شود که در این حالت شکاف بین درزها توسط ناودانی پر شده و فاصله بیشتری داشته و در نتیجه نقاط اتصال مورد نیاز فراهم می‌شود.
انواع ناودانی در ساخت شاسی وسایل نقلیه
ناودانیها در صنایع گسترده‌ای کاربرد دارند و در ساخت قاب‌های خودروها استفاده میشوند، درواقع آن‌ها در اندازههای خاصی تولید شده و با عملیات خاصی که روی آن‌ها انجام می‌شود، ناودانی سنگین را در ریلهای اصلی و ناودانی سبک را در سازههای پشتیبان رادیاتور به کار می‌برند، سبک بودن ناودانیها آن را گزینه‌ای مناسب برای وسیله‌های نقلیه کرده است.
مشخصات ابعادی و وزنی ناودانی
در اکثر مواقع ناودانیها را در سایزهای 6 تا 24 میسازند و استاندارد مرجع برای تعیین ابعاد و مشخصات DIN 1026 است. ناودانیها را بر اساس ارتفاع آن‌ها سایزبندی کرده و برحسب سانتی‌متر عنوان می‌کنند. به‌عنوان مثال در حالتی که بال‌های ناودانی ارتفاع 8 سانتی‌متری داشته باشد، به آن ناودانی 8 گفته می‌شود. درواقع سایز یا نمره ناودانی را بر اساس اندازه جان آن تعیین می‌کنند. برای مثال، زمانیکه جان یک ناودانی طولی برابر با 8 سانتی‌متر داشته باشد، ناودانی نمره 8 دارد.
استاندارد های ناودانی
ناودانیها از نظر کاربردی به صورت U و C بوده و دو استاندارد UPE و UPN را تشکیل می‌دهند. تفاوت اساسی این استانداردها بال‌های به کار رفته در آن است، استاندارد UPE دارای بال‌های موازی بوده و با C نشان داده می‌شود. استاندارد UPN نیز دارای شکلی مخروطی است و با U اختصاص پیدا کرده است، توجه داشته باشید که این دو استاندارد در داخل کشور بوده و در سایر کشورها، استاندارهای دیگری مانند استاندارد فرانسه NFA 45-255 و استاندارد DIN EN ISO 12944-3 وجود دارد که در برابر خوردگی مقاوم هستند.
جمع‌بندی
در پاسخ به سوال ناودانی چیست و چه کاربردهایی دارد، دریافتیم که این مقطع فولادی در ساخت‌وساز و صنعت‌های مختلف برای ساخت خرپا، ماشین‌آلات، سقف و دیوار در بناها به کار می‌رود. همچنین در انواع و اندازههای مختلفی متناسب با نیاز شما تولید می‌شود تا بتوانید ساختمان‌های خود را به صورت مقاومی بسازید، انواع ناودانیها بر اساس وزن، کاربرد، شکل ظاهری، شکل مقطع دسته‌بندی میشوند. ناودانیها با استاندارهای خاصی در کشور ایران و دیگر کشورهای اروپایی تولید شده و در اختیار معماران و سایر مهندسان قرار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان مهر استیل در ارتباط باشید.
سوالات متداول
✅مهم‌ترین موارد استفاده از ناودانی چیست؟
از این مقطع فولادی برای ترمیم دیوار خراب در ساختمان جهت مهار بند، ساخت قاب‌های فلزی در تجهیزات صنعتی، به‌عنوان پایه در گارد ریل و یا تجهیزات ترافیکی، ساخت ساپورت لوله در پایپ لاین، خرپا، ستون، بادبند و… استفاده می‌شود.
✅عوامل تأثیرگذار در قیمت نهایی ناودانی را بیان کنید؟
قیمت این مقطع فولادی نیز همانند سایر مقاطع، با توجه به قیمت فولاد و آهن محاسبه می‌شود. با تغییر ابعاد و سایز مختلف، قیمت‌ها نیز متفاوت خواهد شد.
✅سازههای فولادی را چگونه با استفاده از انواع ناودانیها میسازند؟
زمانیکه مقاومت تیرآهنهای IPE مورد نیاز باشد، لازم است از ناودانیها استفاده شود. در سازههای سبک ناودانیها یا پیچ و مهره و پرچ میشوند و یا جوش داده شده و مورد استفاده قرار میگیرند.
