روش تشخیص انواع استیل را بدانید

در کل تاریخ بشر، استیل همواره یکی از پرطرفدارترین آلیاژهای فولاد شناخته می‌شود، زیرا مقاومتی فوق‌العاده در برابر زنگ‌زدگی که دشمن آهن آلات است، دارد. همچنین در برابر خوردگی نیز مقاومتی بی‌نظیر داشته و کاربرد فراوانی در صنعت و همچنین ساختمان سازی دارد. روش تشخیص انواع استیل می‌تواند کاری دشوار باشد، از این‌رو ما قصد داریم انواع ورق استیل را بررسی کرده و تفاوت آن‌ها را بیان کنیم.

بهتر است بدانید که از ویژگی‌های اصلی این ماده کاربردی وجود 5/10 درصد کروم بوده که در تغییرات انجام شده در محتوای کروم و اضافه کردن موادی مانند مولیبدن، نیوبیوم، نیکل و تیتانیوم می‌تواند خصوصیات فیزیکی و مکانیکی فولاد را تغییر دهند. برای آشنایی بیشتر با استیل و نحوه تشخیص آن، ما را در ادامه مقاله همراهی کنید.

معرفی انواع ورق استیل

ورق‌های استیل اهمیت بسیار بالایی در صنعت دارند، این خانواده فولاد ضدزنگ بر اساس ساختار کریستالی خود به چهار دسته مختلف تقسیم می‌شوند، در زیر جزئیات این 4 دسته و کاربردهای آن را آورده‌ایم:

فریتیک

این فولادهای ضدزنگ 400 درجه بوده و دارای کروم بسیار زیاد از 5/10 درصد تا 27 درصد است. فریتیک دارای انعطاف‌پذیری بسیار بالا، مقاومت در برابر کشش، خوردگی، حرارت و ترک خوردگی بوده و همچنین خواص مغناطیسی دارد. از کاربردهای این استیل می‌توان به استفاده در صنایع پتروشیمی، کوره‌ها، تجهیزات غذایی، قطعات خودرو و… اشاره کرد.

آستینیتی

متداول‌ترین فولادها آستنینی هستند که حاوی کروم، منگنز، ازت، نیکل و مقداری کربن بوده و پرکاربردترین استیل‌ها یعنی سری 300 و 400 را تشکیل می‌دهند، این ورق‌ها با توجه به کاربرد خود آلیاژ مختلفی را به کار می‌برند، به‌عنوان مثال، سری 300 با اضافه کردن نیکل تولید شده و در سری 200 نیتروژن و منگنز افزوده می‌شود؛ بنابراین روش تشخیص انواع استیل آستینیتی و فریتیک آلیاژهای به کار رفته در آن‌ها است.

از کاربردهای این فلز محبوب می‌توان به تجهیزات آشپزخانه مانند چنگال، کارد و همچنین استفاده در قطعات خودرو و هوافضا اشاره کرد. به عنوان مثال درجه 316 رایج‌ترین استیل بوده که در ساخت نیمکت‌های آزمایشگاه، صنایع دارویی و تجهیزات پزشکی، نساجی، تجهیزاتی که برای آماده‌سازی غذا به کار می‌رود و… اشاره کرد.

مارتنزیتی

این نوع استیل‌ها در سری 400 قرار دارند، درواقع دارای 12 تا 15 درصد کروم و 1 درصد مولیبدن هستند، این استیل‌ها در مواقعی که نیاز به مقاومت بسیار زیاد در برابر اکسیداسیون، خوردگی و یا مقاومت در دماهای پایین زیاد باشد، استفاده می‌شوند. مارتنزیتی نیز خاصیت انعطاف‌پذیری بالا داشته و شکل‌پذیری قابل قبولی ارائه می‌دهد. این فولاد کاربردی در تیغه‌های کمپرسور، پیچ و مهره، وسیله‌های دندانپزشکی، جراحی، ظروف آشپزخانه، پمپ‌ها، قطعات ماشین‌آلات، تیغه، چاقو، چنگال و ابزارهای برش به کار می‌رود.

دوبلکس

ساختار این فلز فوق‌العاده به صورت دوتایی و یا همان دوبل از آستنیت و فریت است، مولیبدن و کروم به کار رفته در آن بسیار زیاد بوده و در ترکیباتش 22 درصد کروم، 25 درصد مولیبدن و 5 درصد نیکل دارد. به دلیل خاصیت دوتایی که در این فولاد وجود دارد، استحکامی دو برابر نسبت به استیل‌های دیگر و همچنین مقاومتی بسیار زیاد در برابر خوردگی دارد. این فولادها در سری 2000 درجه طراحی شده و در محیط‌های سختی همانند صنایع نفت، مواد شیمیایی، تجهیزات گاز، مخازن حمل بار کامیون و قایق، صنعت کاغذ، ساخت‌وساز، لوله‌های مبدل حرارتی و… کاربرد دارد.

با توجه به مطالب بالا دریافتیم که تفاوت انواع استیل با توجه به درصد عناصر به کار رفته، آلیاژ و ویژگی‌های مکانیکی و فیزیکی مشخص شده و درجه‌بندی می‌شوند.

بررسی تفاوت انواع ورق استیل

در صورتی که قصد خرید استیل را دارید، به دلیل تفاوتی که از نظر طرح، پوشش‌دهی، ضخامت، آلیاژ و موارد دیگر وجود دارد، لازم است اطلاعات کاملی در مورد تفاوت آن‌ها داشته باشید تا انتخابی درست و مناسب کنید.

استیل سری ۲۰۰

ورق‌هایی که آلیاژهای آستینیتی کروم، منگنز و نیکل را داشته و در انواع ورق استیل ۲۰۱ (آستینیتی بوده و به روش نورد سرد تولید می‌شود) و ورق استیل ۲۰۲ (آستنیتی و با ترکیب فولاد ضدزنگ تولید شده است) وجود دارد.

استیل سری ۳۰۰

سری 300 که محبوب‌ترین استیل بوده در انواع مختلفی وجود دارد، در زیر ویژگی‌های و کاربردهای هرکدام را آورده‌ایم:

استیل ۳۰۱: ورق‌های 301 دارای انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت جوشکاری خوب و مقاومت سایشی بسیار زیادی هستند و به راحتی شکل می‌گیرند.

استیل ۳۰۲: مقاوم‌ترین استیل به شمار می‌آید و به دلیل کربن کمی که در این استیل موجود است، مقاومت بسیار بیشتری نسبت به 304 دارد.

استیل ۳۰۳: انعطاف‌پذیری این استیل بسیار زیاد بوده و در نتیجه شکل‌پذیری بهتری ارائه می‌دهند، دلیل این امر وجود فسفر و گوگرد زیاد است.

استیل ۳۰۴: رایج‌ترین ورق استیل ضد زنگ بوده و دارای 8 درصد نیکل و 18 درصد کروم است.

استیل L304: تفاوت انواع استیل 304 و L304 در میزان کربن به کار رفته است، کربن L304 نسبت به 304 کمتر بوده و برای جوشکاری گزینه مناسب‌تری به حساب‌ می‌آید.

استیل ۳۰۹: مقاومت حرارتی بسیار بالایی دارد.

استیل ۳۱۶: همان‌طور که در بالا گفته شد، استیل 304 پرکاربردترین نوع ورق است، بعد از این ورق، استیل 316 پرمصرف‌تر و کاربردی‌تر به حساب‌ می‌آید، این ورق در محصولات دارویی و همچنین تجهیزات و صنایع غذایی به کار می‌رود و میزان آلودگی بسیار کمتری ایجاد می‌کند. مقاومت این مواد در برابر خوردگی بسیار بالاتر از 304 است، از این‌رو در صنایع دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بد نیست بدانید که از این ورق استیل در صنعت ساعت‌سازی نیز استفاده می‌شود و حرارت 2000 درجه فارنهایت را تحمل می‌کند، L316 نیز به عنوان نوع کم‌کربن سری 316 شناخته می‌شود.

استیل ۳۱۷: ورق 317 از فولاد ضدزنگ تولید شده و مولیبدن بسیار بالایی دارد، از این‌رو مقاومت بسیار زیادی در برابر مواد شیمیایی داشته و به دلیل استحکام کششی بالا، تحمل تنش آن فوق‌العاده است.

استیل ۳۲۱: این ورق استیل به مشابه با 304 است، خطر پوسیدگی را در هنگام جوشکاری کاهش می‌دهد.

استیل سری ۴۰۰

ورق‌های 400 نیز یکی از پرکاربردترین بوده و در 9 مدل مختلف وجود دارد، در زیر انواع آن را بررسی می‌کنیم:

ورق استیل ۴۰۵: ترکیبات این ورق برای جوشکاری مناسب است.

ورق استیل ۴۰۸: روش تشخیص انواع استیل 408، 11 درصد کروم و 8 درصد نیکل به کار رفته در آن است که این موضوع سبب مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت می‌شود، اما بد نیست بدانید که این استیل مقاومت بسیار پایینی نسبت به خوردگی دارد.

ورق استیل ۴۰۹: از این ورق جهت ساخت اگزوز خودرو استفاده می‌شود و یکی از ارزان‌‌ترین ورق‌های استیل به حساب می‌آید.

ورق استیل ۴۱۰: استیل 410 دارای مقدار زیادی آهن بوده و در برابر خوردگی و سایش مقاومت بسیار بالایی دارد.

ورق استیل ۴۱۶: این ورق استیل گوگرد اضافی دارد و به همین دلیل، ماشین کاری و قابلیت انعطاف آن بسیار زیاد است.

ورق استیل ۴۲۰: ورق‌های 420 به دلیل شکل‌پذیری و انعطاف‌پذیری بالا خود، جهت ساخت کارد و چنگال به کار می‌روند.

ورق استیل ۴۳۰: این ورق را در ساخت وسیله‌های تزئینی استفاده می‌کنند، دلیل این کار مقاومت بالا و شکل‌پذیری خوب آن است.

استیل ۴۴۰: این ورق‌ها در درجه بسیار بالایی ساخته شده و کربن بسیار زیادی دارند، از کاربرد منحصربه‌فرد آن‌ها می‌توان به ساخت وسیله‌های آشپزخانه مانند چنگال و قاشق اشاره کرد. بهتر است بدانید که استیل 440 با توجه به میزان آلیاژ به کار رفته، درجه‌های گوناگونی دارند و همچنین ضدزنگ نیز هستند.

ورق استیل ۴۴۶: اگر به دنبال استیلی برای کار در درجه حرارت بالا هستید، این استیل‌ها گزینه مناسبی برای شما به حساب می‌آیند.

استیل سری ۵۰۰

ورق‌های سری 500 در یک نوع تولید شده و کروم‌ بسیار زیادی را نسبت به سری‌های دیگر دارند، از این‌رو مقاومت حرارتی آن‌ها بسیار بالا است.

ورق‌های استیل سری ۶۰۰

این ورق‌ها با توجه به آلیاژ به کار رفته متفاوت بوده و کاربرد متفاوتی دارند.

هر تولید کننده‌ای بر اساس تجهیزات و مواد اولیه خود، انواع خاصی از ورق‌های استیل را می‌سازد که جهت روش تشخیص انواع استیل لازم است با آلیاژهای آن آشنا شود. همان‌طور که گفته شد، مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ورق‌های استیل 304 و 316 بوده که در زیر تفاوتشان را بیان کرده‌ایم.

تفاوت و نحوه تشخیص استیل 304 با 316

این دو استیل شباهت‌های بسیار زیادی با هم دارند، ازاین‌رو انتخاب گزینه مناسب برای مصرف کنندگان می‎‌تواند دشوار باشد، از ویژگی‌های ورق 304 می‌توان به مواردی مانند مقاومت به خوردگی بالا، ماشین‌کاری مناسب و مطلوب و همچنین قابلیت کششی خوب اشاره کرد، این در حالی است که ورق استیل 316 قابلیت‌هایی نظیر جوشکاری آسان‌تر، برش‌کاری مناسب و قابلیت شکل‌پذیری فوق‌العاده دارد. خاصیت‌های مکانیکی و شیمیایی این دو ورق محبوب نزدیک به هم بوده و تشخیص آن‌ها بسیار سخت است.

اگر بخواهیم این دو ورق را از نظر قیمت بررسی کنیم، ورق استیل 316 قیمتی بالاتری داشته و از درصد بالایی نیکل و مولیبدن تشکیل می‌شود. با توجه به موارد گفته شده، شما می‌توانید با توجه به پروژه خود گزینه مناسب‌تری را انتخاب کنید، به عبارتی دیگر اگر در پروژه خود به دنبال مقاومت فراوان به هنگام خوردگی هستید، استفاده از ورق استیل 316 مناسب‌تر است، اما اگر خوردگی محیط مهم نباشد، بهتر است استیل 304 را انتخاب کنید.

در حالت کلی این دو محصول کاربردی و پرمصرف را نمی‌توان از روی ظاهر تشخیص داد و لازم است موارد گفته شده را به صورت تخصصی بررسی کنید تا انتخاب مناسبی داشته باشید.

جمع‌بندی

استیل‌ها فولادهای ضدزنگی هستند که با توجه به کاربردی که دارند، در انواع مختلفی تولید می‌شوند، نقطه مشترک تمام این استیل‌ها وجود کروم است، سایر آلیاژها مانند نیکل، مولیبدن، تیتانیوم و… بسته به نوع استیل اضافه می‌شود و ویژگی متفاوتی را به استیل می‌بخشد. این استیل‌ها دارای مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارند و برخی از آن‌ها انعطاف‌پذیر بوده و به راحتی تغییر شکل می‌دهند.

از انواع مختلف استیل‌ها می‌توان به فیریتیک، مارتنزیتی، آستینیتی و دوبلکس اشاره کرد، سری‌های مختلف ورق استیل نیز شامل سری‌های 200، 300، 400، 500 و 600 است، متداول‌ترین و پرمصرف‌ترین ورق استیل سری 304 و 316 بوده که تفاوت آن‌ها از نظر ظاهری مشخص نیست. روش تشخیص انواع استیل با توجه به میزان آلیاژهای به کار رفته مشخص می‌شود، شما می‌توانید با مطالعه موارد بالا استیل مد نظر خود را تعیین کرده و اقدام به خرید کنید.

سوالات متداول

در تفاوت انواع استیل و بررسی مدل‌های مختلف، سوالات متعددی پیش می‌آید، به همین منظور در زیر پرتکرارترین سوال‌ها را عنوان کرده‌ایم.

✅استیل 304 با 201 چه تفاوتی دارد؟

در بیشتر موارد تشخیص ورق استیل 201 و 304 بسیار دشوار است؛ اما بهتر است بدانید که تفاوت‌های اساسی در این دو محصول وجود دارد که خرید را راحت‌تر می‌کند.

• بالا بودن میزان کربن در استیل 304
• مقرون‌به‌صرفه‌تر بدون استیل 201
• بادوام‌تر بودن استیل 201 (به دلیل وجود منگنز)
• مقاومت بالا نسبت به خوردگی در ورق 304

✅روش‌های تشخیص استیل اصل را بیان کنید؟

برای تشخیص استیل اصل می‌توانید از آهنربا (آهنربا به استیل نمی‌چسبد) و یا اسید هیدروکلریک (استیل با استفاده از این اسید تغییر رنگ می‌دهد) استفاده کنید.

✅خصوصیات فیزیکی استیل اصل چیست؟

استیل‌های ضد زنگ دارای مقاومت در برابر خوردگی، حرارت بسیار بالا یا پایین، ساخت آسان، درخشان و براق بودن، طول عمر بالا، قابلیت بازیافت و… هستند.