لوله داربستی چیست و چه نقشی در سازه‌های ساختمانی دارد؟ راهنمای کامل شناخت، کاربرد و ویژگی‌های فنی لوله‌های داربستی

در این مقاله، با مفهوم لوله داربستی، ویژگی‌های فنی، فرآیند تولید، کاربردها و دلایل اهمیت آن در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی آشنا می‌شوید.

مقدمه

در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی، یکی از اجزای کلیدی که کمتر دیده می‌شود اما نقشی حیاتی در ایمنی و پایداری دارد، لوله داربستی است. داربست‌ها ستون فقرات موقت سازه‌ها محسوب می‌شوند؛ سازه‌هایی فلزی که امکان کار در ارتفاع، تعمیرات، رنگ‌آمیزی و اجرای نما را فراهم می‌کنند.

اما لوله‌ای که برای ساخت این داربست‌ها استفاده می‌شود، باید دارای ویژگی‌های مکانیکی و هندسی خاصی باشد تا بتواند وزن نیروی انسانی، مصالح و ابزار را به‌درستی تحمل کند.

شرکت فولاد مهر سهند، یکی از تولیدکنندگان برتر لوله‌های فولادی صنعتی و داربستی در کشور، با بهره‌گیری از فناوری فورمینگ و نورد سرد، لوله‌هایی تولید می‌کند که از نظر دقت ابعادی، مقاومت و دوام، در سطح استانداردهای بین‌المللی قرار دارند.

بخش اول: تعریف لوله داربستی و تفاوت آن با سایر لوله‌ها

لوله داربستی (Scaffolding Pipe) نوعی لوله فولادی است که برای ساخت داربست‌های موقت در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخلاف لوله‌های انتقال سیال، این نوع لوله برای عبور مایع یا گاز به کار نمی‌رود بلکه وظیفه‌ی اصلی آن تحمل بارهای فشاری، خمشی و برشی است.

تفاوت‌های اصلی لوله داربستی با سایر لوله‌ها:

1. کاربرد مکانیکی نه انتقالی:
   لوله داربستی برای ساخت سازه‌های موقتی مانند پایه، تکیه‌گاه و فریم استفاده می‌شود، در حالی که لوله‌های صنعتی معمولاً برای انتقال سیالات به کار می‌روند.
2. دقت ابعادی خاص:
   قطر، ضخامت و وزن لوله باید با اتصالات و بست‌های داربستی کاملاً سازگار باشد.
3. استاندارد سطح بالا در مقاومت و کشش:
   لوله داربستی باید بتواند بارهای دینامیکی، ضربه‌ای و وزن زیاد را تحمل کند بدون آن‌که تغییر شکل دهد.
4. سطح صاف و مقاوم به خوردگی:
   چون در فضای باز استفاده می‌شود، مقاومت در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی اهمیت بالایی دارد.

بخش دوم: فرآیند تولید لوله داربستی

فرآیند تولید این لوله‌ها معمولاً به روش نورد سرد و درزدار (Welded Pipe) انجام می‌شود. در کارخانه فولاد مهر سهند، این فرآیند شامل مراحل زیر است:

1. تأمین مواد اولیه:
   ورق‌های فولادی با کیفیت از جنس فولاد کربنی یا کم‌آلیاژ تهیه می‌شوند.
2. برش ورق:
   ورق‌ها به نوارهایی با عرض مشخص برش داده می‌شوند تا آماده شکل‌دهی باشند.
3. فورمینگ یا شکل‌دهی:
   نوار فولادی در دستگاه رول‌فرمینگ به شکل استوانه در می‌آید.
4. جوشکاری درز:
   دو لبه لوله با روش جوش مقاومتی (ERW) به هم متصل می‌شوند تا درزی مقاوم، یکنواخت و بدون ضعف ایجاد شود.
5. کالیبراسیون و صاف‌کاری:
   لوله از مجموعه غلتک‌ها عبور می‌کند تا کاملاً صاف و هم‌قطر شود.
6. برش به طول مورد نیاز:
   معمولاً در طول‌های ۶ متری تولید می‌شود، اما بسته به سفارش قابل تغییر است.
7. بازرسی و کنترل کیفیت:
   شامل تست‌های هیدرواستاتیک، ابعادی و چشمی برای اطمینان از سلامت و یکنواختی سطح.
8. پوشش‌دهی و بسته‌بندی:
   در صورت نیاز، لوله‌ها گالوانیزه یا رنگ‌آمیزی می‌شوند تا در برابر خوردگی محافظت شوند.

بخش سوم: ویژگی‌های فنی و استانداردی لوله داربستی

یک لوله داربستی استاندارد باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• قطر خارجی: ۴۸ تا ۴۹ میلی‌متر (مطابق استاندارد BS1139 یا DIN 2440)
• ضخامت دیواره: بین ۲.۵ تا ۳.۲ میلی‌متر
• طول معمول: ۶ متر
• نوع جوش: درزدار (ERW)
• جنس فولاد: فولاد ST37 یا ST52
• مقاومت کششی: حداقل ۳۷۰ تا ۵۲۰ مگاپاسکال
• پوشش: سیاه، رنگ‌شده یا گالوانیزه گرم

این مشخصات تضمین می‌کند که لوله بتواند بارهای موقت، وزن کارگر، مصالح و ابزار را به‌راحتی تحمل کند و در برابر عوامل محیطی مقاوم باشد.

بخش چهارم: کاربردهای لوله داربستی در صنعت و ساختمان

لوله داربستی علاوه بر کاربرد اصلی در ساخت داربست، در بسیاری از صنایع دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد:

1. داربست‌های ساختمانی:
   جهت دسترسی به بخش‌های مرتفع ساختمان هنگام ساخت یا تعمیر.
2. سازه‌های موقت صنعتی:
   برای تعمیرات دوره‌ای تجهیزات در پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها.
3. سازه‌های نمایشگاهی یا تبلیغاتی:
   برای ساخت سازه‌های موقت نمایشگاهی و استندهای فلزی.
4. پوشش سقف موقت و سکوهای کارگاهی.
5. سازه‌های نگهدارنده لوله یا تجهیزات در پروژه‌های نفت و گاز.

بخش پنجم: مزایای استفاده از لوله داربستی تولید شرکت فو

لاد مهر سهند

• دقت ابعادی بالا و تلرانس کم در ضخامت و قطر
• استفاده از ورق فولادی مرغوب با ترکیب شیمیایی کنترل‌شده
• جوش مقاومتی دقیق و بدون نقص سطحی
• سطح صاف، براق و قابل رنگ‌آمیزی یا گالوانیزه شدن
• تولید در طول‌ها و ضخامت‌های سفارشی
• تضمین کیفیت مطابق استانداردهای جهانی

بخش ششم: جمع‌بندی

لوله داربستی یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی در پروژه‌های ساختمانی است. انتخاب یک لوله باکیفیت و مطابق استاندارد، می‌تواند از بروز خطرات جانی، خرابی سازه و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.
شرکت فولاد مهر سهند با بهره‌گیری از فناوری روز دنیا و کنترل کیفی دقیق، لوله‌های داربستی مقاوم و بادوامی تولید می‌کند که پاسخگوی نیاز پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و عمرانی کشور است.